فهرست محتوا
ارزیابی عملکرد فرآیندی سیستماتیک برای سنجش و اندازهگیری عملکرد کارکنان و سازمان در یک بازه زمانی مشخص است. این فرآیند به منظور بررسی میزان انطباق عملکرد کارکنان با اهداف و انتظارات سازمان انجام میشود. بررسی عملکرد اطلاعات لازم برای تصمیمگیریهای مختلف در زمینه منابع انسانی، مانند ارتقای شغلی، افزایش حقوق، آموزش و توسعه را فراهم میکند.
ارزیابی عملکرد یا همان بررسی عملکرد، بخشی اساسی در مدیریت و کنترل عملکرد پرسنل و حتی مدیران است.
به بیان دیگر ارزیابی عملکرد یعنی: راهکاری برای اندازهگیری عملکرد کارکنان و سازمان، تعیین اهداف و چشمانداز و ارایه بازخورد برای بهرهوری و کارآمدی بیشتر اعضای مجموعه.
زمانیکه فرآیند ارزیابی عملکرد به درستی صورت پذیرد، تعامل بین مدیران و کارمندان بیشتر شده و منجر به مشارکت بیشتر مجموعه و در نهایت حصول نتایج بهتر میشود. با این حال انجام این ارزیابی میتواند به یک کار پیچیده و زمانبر مبدل شود و نیاز به برنامهریزی و فرآیند اجرایی مشخص دارد.
در این برگ از مجله پارس ویتایگر، به تعریف ارزیابی عملکرد و فرآیند آن از آماده سازی تا اجرا خواهیم پرداخت. هم چنین به نکاتی برای اثربخشی ارزیابی عملکرد سازمان اشاره خواهیم کرد. در نهایت یک سامانه ارزیابی عملکرد کارکنان به شما معرفی خواهیم نمود.
دیگران در پارس ویتایگر خوانده اند:
تعریف ارزیابی عملکرد (Performance Evaluation) چیست؟
با مجله کسب و کار نرم افزار پارس ویتایگر همگام شوید. قبل از اینکه به جوانب مختلف و فرآیند اجرایی ارزیابی عملکرد سازمان بپردازیم، باید درک دقیقی از معنای این مفهوم داشته باشیم. فرآیند ارزیابی عملکرد، راهاندازی سیستمی برای ارزیابی و اندازهگیری عملکرد کارکنان و مدیران، با هدف ارتقا و توسعه دستآوردهای شغلی است.
ارزیابی عملکرد یا بازنگری عملکرد با تعیین اهداف توسط کارفرما یا مدیران ارشد به همراه کارمندانشان شروع میشود، تا با شناخت و آگاهی نسبت به وظایف و مسئولیتهایشان بتوانند کیفیت و کمیت کارشان را اندازهگیری کنند. نقطه شروع این فرآیند، تعیین و ایجاد استانداردهای عملکرد و انتظارات اجرایی است. سپس این فرآیند با بررسی دورهای عملکرد کارکنان و گرفتن بازخورد دقیق از کارفرما، مدیر، پرسنل و گاهی اوقات بازخورد 360 از همکاران و گرفتن گزارش مستقیم به پایان میرسد.
ارزیابی عملکرد راهکاری موثر برای مدیران و کارفرمایان است تا از کارکرد کارکنان و دستیابی به انتظارات و برآورده شدن اهداف اطمینان حاصل کنند. ارزیابی عملکرد فرصتی برای کارمندان است تا عملکرد خود را ارزیابی و زمینههای بهبودشان را شناسایی کنند. همچنین فرآیند ارزیابی عملکرد، فرآیندی ضروری در چینش ساختار سازمانی است و برای شناسایی رتبه و تعیین پاداش کارکنان نیز نقش تعیین کنندهای دارد.
تعریف ارزیابی در مدیریت چیست و چه کاربردی دارد؟
ارزیابی در مدیریت به فرآیند نظاممند جمعآوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات برای سنجش میزان دستیابی به اهداف سازمانی و عملکرد افراد یا واحدها اطلاق میشود. این ارزیابی میتواند در سطوح مختلف (از ارزیابی عملکرد کارکنان گرفته تا اثربخشی کل سازمان) به کار رود. در مدیریت، ارزیابی ابزاری کلیدی برای:
شناسایی نقاط قوت و قابل بهبود، تصمیمگیری آگاهانه درباره منابع و فرآیندها، بهبود بهرهوری، افزایش انگیزه کارکنان و ارتقای کیفیت خدمات یا محصولات محسوب میشود. مدیران از ارزیابی برای پایش پیشرفت، اصلاح سیاستها و تدوین برنامههای آینده استفاده میکنند. این مفهوم پایه بسیاری از ابزارهای مدیریتی نظیر KPI، ارزیابی ۳۶۰ درجه، مدلهای تعالی سازمانی و ماتریس SWOT است.
تفاوت بین تعریف ارزیابی و ارزشیابی چیست؟
ارزیابی به فرآیند جمعآوری، تحلیل و تفسیر اطلاعات بهمنظور سنجش میزان پیشرفت یا دستیابی به اهداف گفته میشود. در ارزیابی، تمرکز بیشتر بر اندازهگیری عملکرد یا دستیابی به نتایج است و معمولاً بر اساس معیارهای از پیش تعیینشده انجام میشود. هدف از ارزیابی بررسی میزان تحقق اهداف، شناسایی مشکلات و فرصتها برای بهبود است.
ارزشیابی در حقیقت نوع خاصی از ارزیابی است که بیشتر به تعیین ارزش یک فعالیت، پروژه، یا نتایج خاص معطوف است. در ارزشیابی، علاوه بر ارزیابی نتایج، ارزش، کیفیت و اهمیت نتایج حاصل از فعالیتها نیز بررسی میشود. ارزشیابی میتواند بیشتر به بازخورد و تصمیمگیریهای استراتژیک منجر شود.
در واقع، میتوان گفت که ارزشیابی جزء خاصی از ارزیابی است که تمرکز آن بیشتر بر تحلیل و قضاوت استوار است.
چرا ارزیابی عملکرد مهم است؟ (اهمیت ارزیابی عملکرد)
در شیوه سنتی ارزیابی عملکرد سازمان، کارفرما و یا مدیران، یک یا دو بار در سال به ارزیابی پرسنل و کارمندان، بر اساس شرح شغل، معیارهای شایستگی سازمانی و ارزشهای شرکت میپردازند. اگرچه این رویکرد ناقص است و بر پیشرفت شغلی افراد و یا تاثیر عملکرد پرسنل بر سازمان، به طور کامل تمرکز ندارد!
علاوه بر این بهواسطه ماهیت این نوع از ارزیابی عملکرد کارکنان و زمانبندی آن، رسیدگی به چالشهای پیش رو در زمان رخدادن مشکلات مختلف در پروسه پروژه یا کار و فراهم نمودن فرصتهای منظم یادگیری و بهبود، از قلم میافتند.
بنابراین امروزه بسیاری از کسبوکارها و سازمانهای آیندهنگر، رویکرد سنتیشان را با جلسات و بررسیهای منظم و دورهای حول محورهای اساسی ارزیابی عملکرد سازمان یا مجموعه جایگزین و اصلاح کردهاند. فاکتورهایی اساسی که نقش و اهمیت بالایی در ارزیابی عملکرد مجموعه دارند:
• تنظیم و ردیابی اهداف عملکرد واقعبینانه که در رسیدن به اهداف تیم، شرکت و سازمان کمک میکنند.
• بررسی پیشرفت پرسنل و مجموعه با چارچوب شایستگی و برنامه توسعه، که تاثیر بهتری در توسعه حرفهای پرسنل خواهد داشت.
هدف از ارزیابی عملکرد چیست؟
• گزارش عملکرد دروهای، امور انجام شده و زمینه بهبود آن
• ارایه بازخورد و تلاش برای بهبود در انجام وظایف
• تعامل بهتر بین مدیر و کارمند برای دستیابی به نقاط مشترک، بهبود ارتباط و بهبود عملکرد
• دستیابی به رضایت بالاتر مشتری
• ارزیابی مرتب برای مشخص شدن شایستگی و کارآمدی پرسنل
• مدیریت نیروها و توسعه مهارت شخصی و حرفهای
• ارزیابی مجدد اهداف و استانداردهای تعیین شده عملکرد و تخصیص منابع مولد
• تعیین دامنه رشد شغلی کارمندان و سنجش میزان انگیزه در موفقیت سازمان
• مشخص شدن جایگاه نیرو در قیاس با دیگر اعضای مجموعه
این چرخه بررسی عملکرد همانطور که قبل تر نیز به آن اشاره شد، با یک لیست از سوالات ارزیابی آغاز میشود. تهیه این لیست انتظارات روشنی برای مدیران و کارمندان ایجاد میکند و با پیشرفت چرخه بررسی، اعضای مجموعه به بازخورد و مربیگری مستمر نیاز پیدا خواهند کرد تا مجموعه مهارتهای فردی و حرفهایشان را توسعه دهند.
مرتبط: کارت امتیازی متوازن چیست؟
ارزیابی عملکرد پرسنل به چه صورت است؟
ارزیابی عملکرد پرسنل فرآیندی نظاممند و هدفمند برای سنجش میزان اثربخشی، بهرهوری و کیفیت کار افراد در سازمان است. در این فرآیند، عملکرد کارکنان بر اساس شاخصهای از پیش تعریفشدهای همچون کیفیت انجام وظایف، رعایت زمانبندیها، میزان مشارکت در فعالیتهای تیمی، رضایت مشتریان، و پایبندی به ارزشها و اهداف سازمان مورد بررسی قرار میگیرد.
هدف اصلی این ارزیابی، شناسایی نقاط قوت و فرصتهای بهبود برای هر فرد است تا بتوان با برنامهریزی دقیق، مسیر رشد حرفهای کارکنان را هموار کرد و در نهایت، بهرهوری کلی سازمان را افزایش داد.
سازمان و پرسنل چه نفعی از ارزیابی عملکرد میبرند؟ (فواید ارزیابی عملکرد)
هدف از ارزیابی عملکرد سازمان، در واقع سنجش و اندازهگیری عملکرد شغلی یک فرد یا مجموعه است. به این صورت هر شخص یا بخشی از مجموعه، به چه میزان مشخص شده مطابق مسئولیتهای خود عمل میکند.
در یک جمله “بررسیهای مکرر و منظم و به شیوهای معنادار و صحیح، به شما در ایجاد یک تیم متعهدتر و انعطافپذیرتر کمک میکند.”
شاخص های ارزیابی عملکرد کارکنان
در ارزیابی عملکرد کارکنان، شاخصها (یا همان معیارهای ارزیابی) باید بهگونهای طراحی شوند که هم جنبههای کمی (قابل اندازهگیری) و هم کیفی (رفتاری و نگرشی) کارکنان را پوشش دهند. در ادامه، فهرستی از شاخصهای رایج و حرفهای برای ارزیابی عملکرد کارکنان ارائه شده است، که میتوان آنها را متناسب با ماهیت هر شغل تنظیم کرد.
شاخصهای کمی (قابل سنجش)
- میزان تحقق اهداف کاری: این شاخص به بررسی میزان دستیابی فرد به اهداف تعیینشده در ابتدای دوره ارزیابی میپردازد. منظور، اهدافی است که ماهیت عددی دارند و قابلاندازهگیری هستند؛ مانند میزان فروش، تعداد پروژههای انجامشده یا سرعت انجام وظایف.
- بهرهوری: بهرهوری نشان میدهد فرد با چه کیفیت و سرعتی وظایف خود را انجام داده و نسبت خروجی به منابع مصرفشده چقدر بوده است. این شاخص کمک میکند کارکنانی که با منابع کمتر، نتایج بهتر تولید میکنند، شناسایی شوند.
- دقت و کیفیت انجام کار: این شاخص، میزان اشتباهات، نیاز به اصلاحات، یا بازگشت کار را اندازهگیری میکند. کیفیت خروجی نهایی و میزان رعایت استانداردها در آن نیز در همین حوزه قرار میگیرد.
- رعایت زمانبندی و ضربالاجلها: نحوه مدیریت زمان و توانایی فرد در تحویل بهموقع وظایف و پروژهها یکی از شاخصهای کلیدی عملکرد است که بر مسئولیتپذیری و نظم کاری او دلالت دارد.
- نظم حضور در محیط کار: میزان حضور بهموقع، تعداد غیبتها، تأخیرها و استفاده از مرخصیها نیز در قالب یک شاخص مستقل ارزیابی میشود.
شاخصهای کیفی (رفتاری و حرفهای)
- تعهد و مسئولیتپذیری: این شاخص به سنجش میزان پایبندی فرد به وظایف خود، پیگیری امور تا حصول نتیجه، و احساس مسئولیت نسبت به نتایج عملکردش اختصاص دارد.
- مهارتهای ارتباطی: توانایی برقراری ارتباط مؤثر، تعامل حرفهای با همکاران، مشتریان و مدیران، و انتقال مؤثر اطلاعات از مهمترین شاخصهای نرم عملکردی هستند.
- روحیه کار تیمی: سنجش همکاری، مشارکت، تعامل سازنده در گروه، و آمادگی برای کمک به همکاران بخشی از این شاخص محسوب میشود.
- توانایی حل مسئله: نشاندهنده قدرت فرد در شناسایی مشکلات، تحلیل وضعیت و ارائه راهحلهای منطقی و خلاقانه است.
- خلاقیت و نوآوری: بررسی میزان ارائه ایدههای جدید، مشارکت در بهبود فرآیندها، و داشتن دیدگاه نوآورانه در انجام امور.
- رعایت ارزشهای سازمانی: میزان انطباق رفتارها و عملکرد فرد با فرهنگ و ارزشهای کلیدی سازمان، مانند صداقت، احترام، حرفهایگری و امانتداری.
- انعطافپذیری و تطابق با تغییرات: این شاخص به بررسی توانایی فرد در سازگاری با تغییرات محیطی، شغلی یا ساختاری میپردازد.
- یادگیری و رشد فردی: میزان مشارکت در آموزشها، استقبال از یادگیری مهارتهای جدید، و تلاش برای ارتقای سطح تخصص از جمله مواردی است که در این شاخص مدنظر قرار میگیرد.
دست آورد ارزیابی عملکرد در سازمان چیست؟ (کاربرد ارزیابی عملکرد)
این امر در نهایت به رسیدن و دستیابی به اولویتهای تعیین شده سازمان و یا مجموعه ختم خواهد شد. اما استفاده از یک پلتفرم مناسب برای این هدف نیز کمک شایانی در این خصوص خواهد داشت. برخی از مزایا و فواید ارزیابی عملکرد مدیران که به اهداف سازمان کمک میکنند، به شرح زیر هستند:
1- انتظار عملکرد از کارکنانتان را شفاف کنید
وقتی پرسنل و کارکنان مجموعه از همان ابتدا درک بهتری از اهداف و عملکردشان داشته باشند و بفهمند که چه انتظاری از آنها میرود، کمتر از نتایج بازخوردها، ارزیابی عملکرد مدیران یا بررسیهای غیررسمی جا میخورند و غافلگیر میشوند. در عمل، مفهوم واضحتر و شفافتری از نقششان در موفقیت مجموعه خواهند داشت.
2- نرخ مشارکتتان را بالاتر ببرید
بازخورد مداوم، راهنمایی و ارتباط باز با کارکنان، اجازه میدهد نقش فعالتری در ارزیابی عملکرد سازمان ایفا کنند. بسیاری از مسایل بین مدیران و کارمندان، نیاز به رسیدگی و مطرح شدن بین ایشان دارد.
3- فرصت مسیرهای شغلی جدید ایجاد کنید
یکی از وظایف مدیران و نقششان در بهبود عملکرد کارکنان، کمک و راهنمایی به آنها است. جلسه ارزیابی عملکرد زمان مناسبی برای بررسی عملکرد گذشته کارمندان و مسیر شغلی آنها در آینده است. این جلسات کمکی در فهم کارمندان و پرسنل از تعیین اهداف آینده و تلاش برای رسیدن به آنهاست.
اهداف کوچک و دستیافتنی تعیین کنید، ضربالاجل بگذارید تا کارکنان برای تکمیل وظایفشان تلاش کنند. همچنین متوجه شوند در سلسله مراتب کجا هستند و در سال آینده کجا خواهند بود!
4- سطوح تعاملی را بررسی کنید
کارمندان متعهد، عملکرد بهتری به نسبت همکاران خود دارند. در فعالیتهای تیمی نقش موثرتری بازی میکنند، مولدتر هستند و بهصورت فعال به همردیفان خود کمک میکنند. ارزیابی عملکرد مدیران، زمان مناسبی برای تشخیص میزان مشارکت نیروهاست و نه تنها به شما کمک میکند تا متوجه شوید هر شخص چقدر در کار درگیر است، بلکه به شما اطلاعاتی برای اطمینان از مشارکت بهتر اعضا خواهد داد.
5- از خودتان بازخورد دریافت کنید
جلسه ارزیابی عملکرد سازمان تنها برای ارایه بازخورد به کارکنان نیست. بلکه زمان مناسبی برای دریافت بازخورد و ارزیابی عملکرد مدیران مجموعه است. شکافهای ارتباط با پرسنل را پیدا کنید و متوجه شوید چه اقداماتی برای بهبود عملکرد اعضای تیمتان میتوانید انجام دهید و مربی بهتری برای آنها باشید.
مرتبط: شاخص های کلیدی فروش
6- برای منابع برنامهریزی کنید
ارزیابی عملکرد فرصتی برای درک چگونگی عملکرد کارمند، وظایف و یا شناخت اهداف آینده آنهاست. این جلسات نه تنها به مدیریت مؤثر منابع کمک میکند، بلکه در برنامهریزی برای منابع در آینده نیز کمکحال شما خواهد بود. منابع جدید به پروژه اختصاص دهید و یا نیروی جدید اضافه کنید.
مراحل ارزیابی عملکرد چیست و چگونه باید انجام شود؟
ارزیابی عملکرد یک فرآیند منظم و ساختاریافته است که در آن میزان کارایی و بهرهوری کارکنان یا تیمها بررسی میشود. این فرآیند شامل چند مرحله کلیدی است که به مدیران کمک میکند تا بهطور دقیقتر نتایج و عملکرد را تحلیل کرده و تصمیمات بهتری برای بهبود یا توسعه اتخاذ کنند. مراحل اصلی ارزیابی عملکرد عبارتند از:
تعیین اهداف و معیارهای ارزیابی: در ابتدا، لازم است که اهداف مشخص و قابل اندازهگیری برای ارزیابی تعیین شوند. این اهداف باید همراستا با استراتژیها و ارزشهای سازمانی باشند. معیارهای ارزیابی شامل شاخصهایی مانند کیفیت، کمیت، رفتارهای شغلی و نحوه تعامل با تیم میباشند.
جمعآوری دادهها و اطلاعات: در این مرحله، اطلاعات لازم برای ارزیابی جمعآوری میشود. این دادهها میتواند از منابع مختلفی همچون نظرسنجیها، ارزیابی همکاران (۳۶۰ درجه)، گزارشهای عملکرد، و حتی خودارزیابی کارکنان بهدست آید.
تحلیل و ارزیابی عملکرد: دادههای جمعآوریشده باید بهطور دقیق و منظم تحلیل شوند. در این مرحله، مقایسه عملکرد کارکنان با معیارهای تعیینشده انجام میشود و نواقص یا نقاط قوت شناسایی میگردند. این مرحله شامل بررسی جزئیات و بازخورد دادن به فرد یا تیم است.
ارائه بازخورد و برنامهریزی برای بهبود: پس از تحلیل، بازخورد به فرد یا تیم داده میشود. این بازخورد باید سازنده، صریح و بدون تبعیض باشد و راهکارهایی برای بهبود عملکرد ارائه کند. در این مرحله، مدیران باید پیشنهادات عملی برای رفع مشکلات و تقویت نقاط قوت ارائه دهند.
پیگیری و ارزیابی مجدد: در مرحله آخر، پیگیری مداوم برای اطمینان از تحقق تغییرات و بهبود عملکرد ضروری است. این پیگیری میتواند از طریق جلسات بازنگری دورهای یا ارزیابیهای مجدد انجام شود تا مطمئن شویم که فرد یا تیم به اهداف خود دست یافته است.
مراحل ارزیابی عملکرد، فرآیندی است که به سازمانها کمک میکند تا بهطور مؤثرتر عملکرد کارکنان خود را مدیریت کرده و آنها را در راستای اهداف استراتژیک هدایت کنند. این فرآیند نهتنها به بهبود بهرهوری کمک میکند، بلکه به شفافیت و انگیزش در میان کارکنان نیز میافزاید
5 روش کلیدی در ارزیابی عملکرد کارکنان| چگونه عملکرد پرسنل را ارزیابی کنید؟
روشهای مختلفی برای بررسی عملکرد کارکنان و نحوه ارزیابی آنها وجود دارد. ولی 5 روش مهم و کاربردی در قالب مطرح نمودن سوالات چند گزینهای و یا پرسش و پاسخ در ارزیابی عملکرد وجود دارد. که با تعهد و عمل به آن، اطلاعات جامع و مفیدی برای اخذ تصمیم منصفانه و عملکرد-محور در اختیار شما قرار خواهد داد.
1- کارمندان خودارزیابی انجام دهند
بهترین روش برای شروع فرآیند ارزیابی، شیوه خودارزیابی است. با مطرح نمودن سوالات چندگزینهای و یا باز و با در نظر گرفتن برخی معیارهای مهم در فرآیند کاری کارمندانتان، نظر خودشان در خصوص عملکردشان را جویا شوید. با این کار و مقایسه امتیازی که مدیر به کارمند میدهد، معیار شاخص عملکرد (به معنی KPI) و اندازه گیری عملکرد برای کارمند ساده تر شده و انتظارات شما از بهرهوری بهتر مشخص میشود. سپس در خصوص این شکاف بین انتظارات و عملکردشان گفتگو و همفکری کنید.
مرتبط: نمونه فرم KPI
2- ارزیابی عملکرد 360 درجه انجام دهید
در این روش ارزیابی عملکرد، میزان رضایت و نحوه عملکرد هر فرد با تیم خودش، واحدهای دیگر مجموعه، تیمهای خارج از مجموعه و سرپرستان مستقیم و همکاران مشخص میشود. بنابراین در این روش، رتبهبندی نیروها بر اساس نحوه عملکرد، شرح وظایف و ارتباط با سایر تیمها مشخص خواهد شد.
3- از مقیاسهای رتبهبندی استفاده کنید
یکی از پرکاربردترین روشهای ارزیابی عملکرد کارکنان توسط سرپرستان است. با استفاده از نمودارهای گرافیکی و یا جداول با مقادیر عددی وبه کمک چک لیست ارزیابی عملکرد کارکنان، میتوانید به صورت موازی چند تیم و یا واحد را ارزیابی کنید.
4- چک لیست ارزیابی عملکرد کارکنان تهیه کنید
هر سازمان برای پیشرفت و بررسی رفتار کارمندانش به یک چک لیست ارزیابی عملکرد کارکنان و نقشه راه کامل نیاز دارد. یک چک لیست از سوالات بلی یا خیر که مشخص میکند هر کارمند در چه زمینههایی نیاز به رشد یا توسعه دارد.
5- چک لیست رویدادهای درخواستی بسازید
رویدادهایی در هر حرفه یا سازمان وجود دارند که نقشی تعیین کننده در مهارت و تخصص کارمندان ایفا میکنند. یک مدیر باهوش همیشه فهرستی از رویدادها، آماده ارایه دارد تا ویژگیها خوب و موثر را به کارمندانش نشان دهد.
فرم ارزیابی عملکرد کارکنان+pdf
برای ارزیابی عملکرد کارکنان، فرمهای متعددی در قالب PDF و Word وجود دارند که میتوانید بهصورت رایگان دانلود و استفاده نمایید. در ادامه، چند نمونه از این فرمها را معرفی میکنم:
- فرم ارزیابی عملکرد کارکنان کاسب یار: این فرم شامل بخشهای مختلفی از جمله اطلاعات فردی، شاخصهای ارزیابی و امتیازدهی است.
- نمونه فرم ارزیابی عملکرد تی تایم: فرمی جامع با بخشهای متنوع برای ارزیابی دقیقتر عملکرد کارکنان.
- فرم ارزیابی عملکرد کارکنان+pdf پارس ویتایگر: این راهنما علاوه بر فرم ارزیابی، نکات مهمی برای اجرای صحیح فرآیند ارزیابی ارائه میدهد.
این فرم قابل ویرایش است بنابراین میتوانید آنها را بر اساس نیازهای سازمان خود تنظیم کنید:
دانلود فرم ارزیابی عملکرد کارکنان+pdf
(کلیک کنید و فایل را بهراحتی از همین صفحه دانلود کنید)
اجرای ارزیابی عملکرد | 3 گام ساده برای برگزاری ارزیابی عملکرد
در یک فرآیند ارزیابی عملکرد مدیران و کارکنان همیشه در خصوص نقاط قوت و ضعف گفتگوی مفصلی دارند. اما یک روش ساده و کاربردی با تنها نیاز به پیمودن سه گام اجرایی وجود دارد:
قدم اول
یک فرآیند ارزیابی عملکرد سه ماهه و شش ماهه برای کارمندانی که به صورت مستمر با مجموعه همکاری دارند، مقرر کنید. بخش منابع انسانی با برگزاری یک نظرسنجی آنلاین یا در بستر یک سامانه ارزیابی عملکرد، به جمعآوری سطح رضایت و مشارکت کارکنان اقدام کند.
قدم دوم
مدیر با برگزاری یک نظرسنجی در خصوص مشارکت کارکنان، یک نشست فوری دورهای ارزیابی عملکرد سازمان برای بررسی کیفیت عملکرد کارکنان برگزار میکند.
قدم سوم
بازخورد نظرسنجی آنلاین ناشناس رضایت کارکنان را در یک سامانه ارزیابی عملکرد مجزا وارد و تجزیه تحلیل کنید. مدیر به کمک این نظرسنجی، جلسه ارزیابی عملکرد مؤثرتری برای بررسی حضوری و تجزیه و تحلیل دادهها خواهد داشت.
ارزیابی عملکرد مدیران بخش مهمی از پیشرفت شغلی یک کارمند است. به همین سبب بررسی عملکرد یک کارمند باید منصفانه، شفاف و کارآمد باشد.
• برای تقویت روابط کاری از منفی و مثبت کردن نظرات پرهیز کنید و نارضایتیتان را به مثبتترین شکل ممکن ابراز کنید.
• فهرستی برای موضوعات کلی بحث با اعضای تیم و کارمندان داشته باشید. این جلسه شاید تنها و بهترین زمان برای ارزیابی انتظارات و موضوعات مرتبط به سال پیش رو باشد.
• برنامههای آتی و انتظاراتتان از کارمندان برای سازمان را به اشتراک بگذارید.
• همیشه جلسه ارزیابی عملکرد را با یک نکته مثبت و اساسی ختم کنید!
نمونه فرم ارزیابی عملکرد کارکنان شرکت خصوصی
فرم حاضر با هدف ارزیابی دقیق، منصفانه و ساختاریافته عملکرد کارکنان در بازههای زمانی مشخص (مثلاً فصلی یا سالانه) طراحی شده است. این ارزیابیها میتوانند مبنایی برای تصمیمگیری در زمینههایی چون افزایش حقوق، ارتقا شغلی، آموزشهای موردنیاز یا جابهجایی شغلی باشند.
دانلود نمونه فرم ارزیابی عملکرد کارکنان شرکت خصوصی
(کلیک کنید و فایل را بهراحتی از همین صفحه دانلود کنید)
فرم ارزیابی عملکرد کارکنان شرکت نفت
در پارس ویتایگر، نمونهای از فرم ارزیابی عملکرد کارکنان شرکت نفت ارائه میدهیم که ساختار رسمی، جامع و قابل سفارشیسازی دارد. این فرم برای دورههای ارزیابی ششماهه یا سالانه مناسب است و میتوان آن را بر اساس نقشهای مختلف (فنی، عملیاتی، اداری) در صنعت نفت تنظیم کرد.
دانلود فرم ارزیابی عملکرد کارکنان شرکت نفت
(کلیک کنید و فایل را بهراحتی از همین صفحه دانلود کنید)
فرم ارزیابی عملکرد پرسنل تولید
در ادامه، فرم ارزیابی عملکرد پرسنل بخش تولید ارائه میشود که متناسب با وظایف عملیاتی، نظم کاری، رعایت ایمنی، کیفیت تولید و کار تیمی طراحی شده است. این فرم برای محیطهای صنعتی از جمله شرکتهای نفت، پتروشیمی، فولاد، دارویی و… قابل استفاده است.
دانلود فرم ارزیابی عملکرد پرسنل تولید
(کلیک کنید و فایل را بهراحتی از همین صفحه دانلود کنید)
فرم ارزیابی عملکرد نمایندگان فروش
فرم ارزیابی عملکرد نمایندگان فروش ابزاری استراتژیک برای سنجش کارایی، رفتار حرفهای و دستاوردهای نمایندگان فروش در دورههای زمانی مشخص است. استفاده صحیح از این فرم به سازمانها کمک میکند تا عملکرد فردی را بهصورت منظم بررسی کرده، نقاط قوت و قابل بهبود را شناسایی کرده و تصمیمهای مدیریتی آگاهانه اتخاذ نمایند.
نکات مهم:
- ارزیابی باید بهصورت دورهای و منظم انجام شود.
- مقایسه با دورههای قبلی برای بررسی روند پیشرفت یا پسرفت توصیه میشود.
- فرم تکمیلشده باید بهصورت محرمانه نزد مدیر منابع انسانی نگهداری شود.
- جلسه بازخورد پس از ارزیابی با حضور نماینده فروش برگزار شود.
دانلود فرم ارزیابی عملکرد نمایندگان فروش
(کلیک کنید و فایل را بهراحتی از همین صفحه دانلود کنید)
نقاط قوت و ضعف ارزیابی عملکرد کارکنان
فرآیند ارزیابی عملکرد اگر بهدرستی طراحی و اجرا شود، یکی از مؤثرترین ابزارهای مدیریت منابع انسانی است؛ اما اگر بهصورت ناقص یا سلیقهای اجرا شود، میتواند اثرات معکوس بگذارد.
نقاط قوت کاربردی
- تصمیمگیری شفاف برای پاداش و ارتقا: وقتی شاخصهای دقیق و مستند وجود داشته باشد، مدیر میتواند با اطمینان و عدالت در مورد پاداش، افزایش حقوق یا ارتقا تصمیم بگیرد.
- تعیین نیاز آموزشی هر فرد: اگر مشخص شود فلان تکنسین تولید در بحث کنترل کیفیت ضعف دارد، دقیقاً میدانیم که چه آموزشی برای او مفید است. این یعنی آموزش هدفمند، نه کلیگویی.
- بهبود ارتباط مدیر و کارمند: وقتی بازخورد درست، محترمانه و شفاف داده شود، بهجای دلخوری و گارد گرفتن، فرصتی برای گفتوگوی سازنده ایجاد میشود.
- ایجاد رقابت سالم و انگیزه: کارکنانی که میدانند عملکردشان بهطور منصفانه بررسی میشود، برای بهتر شدن تلاش میکنند، نه فقط «حاضر بودن».
نقاط ضعف رایج و راهکارها
- سوگیری شخصی مدیران: وقتی ارزیابی بیشتر از اینکه بر اساس داده باشد، از روی سلیقه شخصی یا رابطه مدیر و کارمند انجام شود، اعتماد کارکنان از بین میرود. (راهکار: فرمهای استاندارد، ارزیابی چندمنظوره (مدیر، همکار، خودارزیابی).
- کلیگویی بدون شاخص مشخص: عباراتی مثل «کارمند خوبی است» یا «ضعیف عمل میکند» کمک خاصی به بهبود نمیکند. (راهکار: تعریف شاخصهای رفتاری، عددی و قابلاندازهگیری برای هر شغل.)
- نبود بازخورد به موقع: اگر فقط سالی یک بار ارزیابی انجام شود، اصلاح رفتار سختتر میشود. (راهکار: ارزیابیهای فصلی یا گفتوگوهای بازخوردی غیررسمی در طول سال.)
- ناآگاهی کارکنان از معیارها: اگر پرسنل ندانند که بر اساس چه چیزی ارزیابی میشوند، نمیتوانند خود را بهبود دهند. (راهکار: اطلاعرسانی شفاف درباره شاخصها و فرآیند ارزیابی قبل از شروع دوره.)
فرم ارزیابی عملکرد کارکنان اکسل
اگر به دنبال ابزاری برای ارزیابی دقیق و خودکار عملکرد کارکنان هستید، فرم اکسل ارزیابی عملکرد میتواند به شما کمک کند تا فرآیند ارزیابی را دقیقتر و سریعتر انجام دهید. ویژگیهای این فرم به شرح زیر است که بنا به نوع سازمان باید تغییرات را لحاظ کنید:
- قابلیت ویرایش کامل در نرمافزار Microsoft Excel
- امتیازدهی خودکار و محاسبه میانگینها
- طراحی شده برای استفاده در ارزیابیهای ماهانه، فصلی و سالانه
- مناسب برای مدیران منابع انسانی، سرپرستان بخشهای مختلف و تیمهای مدیریت عملکرد
- فرمت ساده و قابل درک برای هر فرد در سازمان
دانلود فرم ارزیابی عملکرد کارکنان – فایل Excel
(کلیک کنید و فایل را بهراحتی از همین صفحه دانلود کنید)
هشدار: استفاده از اکسل برای ارزیابی عملکرد کارکنان میتواند به سرعت به یک سردرگمی بزرگ تبدیل شود، زیرا بهسادگی امکان خطا، گمشدن دادهها و تحلیلهای نادرست وجود دارد. در مقابل، نرمافزار CRM با مدیریت یکپارچه و اتوماتیک دادهها، گزارشهای دقیق و تحلیلهای پیشرفته، از بروز اشتباهات جلوگیری کرده و دقت و کارایی تصمیمگیری را بهطور قابلتوجهی افزایش میدهد.
اقدام و عمل برای بررسی عملکرد کارکنان و مدیران (سامانه ارزیابی عملکرد)
در حالی که هیچ دو شرکتی رویکردی یکسان و فرآیندی مشابه برای ارزیابی عملکرد، بررسی ذهنیت و ارزیابی کیفیت کار کارکنان خود ندارد، اما یک استراتژی منسجم، منظم و هدف محور، مشارکت کارکنان و مدیران را در دستیابی به اهداف سازمان و توسعه شغلی کارمندان افزایش و بهبود خواهد داد.
دسترسی به یک سامانه ارزیابی عملکرد کارآمد و اجتناب از کاغذبازیهای اداری، راهحلی عالی و نتیجهبخش برای جلوگیری از اتلاف منابع و سرعت بخشیدن به امور ارزیابی کارکنان شما خواهد بود. همچنین این سیستم با نرم افزار حسابداری شرکتی شما نیز یکپارچه است که مزیتی بسیار قابل تامل است.
در نرم افزار CRM پارس ویتایگر به ابزاری کاربردی مانند گزارشگیری، داشبورد مدیریتی، شاخصهای کلیدی عملکرد و… برای مدیریت و نظارت بر عملکرد پرسنل دسترسی خواهید داشت. کارشناسان متخصص CRM در پارس ویتایگر، آماده مشورت و راهنمایی به شما مدیران محترم در این خصوص هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره در این خصوص با کارشناسان ما در زمینه خرید crm در ارتباط باشید.
نمونه سوالات متداول در ارزیابی عملکرد پرسنل:
ما در تیم تحقیق و تدوین مجله معتبر پارس ویتایگر تمام تلاش خود را مبنی بر ارائه بهترین محتوا به ساده ترین و در جامع ترین حالت، گماشته ایم. ولیکن اگر هنوز ابهامی برای شما برقرار است در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا در اولین فرصت پاسخگوی شما باشیم. در ادامه 3 سوال پر تکرار را پاسخ داده ایم:
1- ماتریس سنجش عملکرد و سنجش ظرفیت به کدام نوع از انتظارات بستگی دارد؟
ماتریسهای سنجش عملکرد و ظرفیت، بر پایه انتظارات از پیش تعریفشده طراحی میشوند. این انتظارات معمولاً شامل اهداف کمی (مانند حجم فروش یا تعداد پروژهها)، انتظارات کیفی (مانند کیفیت اجرا یا رضایت مشتری)، و همچنین رفتارهای مورد انتظار (مانند مسئولیتپذیری، تعامل حرفهای و همکاری تیمی) هستند. همراستایی این ماتریسها با اهداف شغلی و استراتژیک سازمان، کلید دقت و اثربخشی آنهاست.
2- عملکرد چیست و چرا باید ارزیابی شود؟
عملکرد به مجموعهای از اقدامات، نتایج و رفتارهایی گفته میشود که کارکنان در جهت دستیابی به وظایف شغلی و اهداف سازمانی از خود بروز میدهند. ارزیابی عملکرد به سازمانها کمک میکند تا عملکرد فعلی کارکنان را با استانداردهای مورد انتظار مقایسه کنند، نقاط قوت را تقویت کنند و در زمینههای قابل بهبود، اقدامات لازم را طراحی نمایند.
3- چکلیست ارزیابی عملکرد کارکنان شامل چه شاخصهایی است؟
یک چکلیست جامع ارزیابی عملکرد کارکنان معمولاً شامل شاخصهایی نظیر تعهد شغلی، میزان تحقق اهداف، کیفیت انجام کار، دقت در جزئیات، مهارتهای ارتباطی، روحیه کار تیمی، نظم و انضباط، توانایی حل مسئله، ابتکار عمل و رعایت ارزشهای سازمانی است. این چکلیستها بسته به ماهیت شغل و سطح سازمانی قابل تنظیم و بومیسازی هستند.
4- بررسی عملکرد دقیقاً چه کاری انجام میدهد؟
بررسی عملکرد فرآیندی تحلیلی است که در آن دادههای حاصل از ارزیابی عملکرد تحلیل شده و با اهداف و معیارهای از پیش تعیینشده مقایسه میشوند. این بررسی به شناسایی شکافها، تحلیل دلایل ناکارآمدی و ارائه راهکارهای بهبود عملکرد در سطوح فردی، تیمی یا سازمانی منجر میشود.
5- ارزیابی عملکرد سازمان به چه معناست و چه تفاوتی با ارزیابی فردی دارد؟
ارزیابی عملکرد سازمان فرآیندی کلاننگر است که میزان موفقیت کل سازمان را در تحقق مأموریتها، اهداف استراتژیک، بهرهوری منابع، رضایت ذینفعان و نوآوری ارزیابی میکند. برخلاف ارزیابی فردی که بر عملکرد شخص تمرکز دارد، این نوع ارزیابی به سنجش سیستماتیک واحدهای سازمانی، فرآیندها و نتایج کلی میپردازد.
6- فرم ارزیابی عملکرد کارکنان چیست و چه کاربردی دارد؟
فرم ارزیابی عملکرد، ابزاری استاندارد برای سنجش میزان اثربخشی، کیفیت کار، رفتار سازمانی و بهرهوری کارکنان در دورههای مشخص است. این فرمها به مدیران کمک میکنند تصمیمهای بهتری درباره آموزش، ارتقا، پاداش یا حتی بهبود عملکرد بگیرند. میخواهید نمونه فرم قابل ویرایش داشته باشید؟ همین حالا فایل Word را از همین صفحه دانلود کنید.
7- آیا فرم ارزیابی عملکرد کارکنان در فرمت اکسل هم قابل استفاده است؟
بله، فرم ارزیابی در فرمت اکسل این مزیت را دارد که محاسبات امتیازدهی و میانگین بهصورت خودکار انجام شود و شما بتوانید گزارش دقیقی از عملکرد کارکنان داشته باشید. نسخه های فرم ارزیابی را همین حالا بهصورت رایگان از همین صفحه دانلود کنید و به فرمت اکسل بنا به نیاز خود تغییر دهید.
8- چطور میتوانم به نمونه فرمهای آماده و رایگان ارزیابی عملکرد دسترسی داشته باشم؟
در همین صفحه، فرمهای آماده ارزیابی عملکرد کارکنان در فرمتهای Word و Excel برای دانلود قرار گرفتهاند. این فایلها کاملاً قابل ویرایش هستند و برای انواع سازمانها و کسبوکارها قابل استفادهاند. برای شروع، فایل موردنظر را از همین صفحه دانلود و برای ارزیابیهای دورهای خود استفاده کنید.
9- هدف ارزیابی چیست؟
هدف از ارزیابی در مدیریت، چیزی فراتر از صرفاً اندازهگیری عملکرد است. ارزیابی به مدیران و سازمانها کمک میکند تا:
میزان تحقق اهداف و مأموریتهای سازمانی را بسنجند، عملکرد کارکنان و تیمها را بهطور عینی بررسی کنند، تصمیمگیری آگاهانه بر پایه دادههای واقعی انجام دهند، برنامهریزی برای توسعه فردی و سازمانی داشته باشند، و در انتها، بهبود مستمر را در فرآیندها، منابع و نتایج پیادهسازی کنند.
ممنون از پست مفیدتون
سارا عزیز ممنون از دیدگاه شماییم