فهرست محتوا
فرآیند فروش B2B یکی از اجزای اساسی در تجارتهای سازمانی است که به تبدیل سرنخهای بالقوه به مشتریان واقعی و ایجاد روابط پایدار کمک میکند. این فرآیند شامل مجموعهای از مراحل و فعالیتها است که با هدف ایجاد روابط موثر با مشتریان و بهبود نتایج کسبوکار طراحی شده است. در اینجا، به بررسی دقیق مراحل و استراتژیهای کلیدی در فرآیند فروش سازمانی خواهیم پرداخت و ابزارها و تکنیکهای موثر را معرفی خواهیم کرد.
اهمیت فرآیند فروش B2B
با مجله کسب و کار نرم افزار پارس ویتایگر همگام شوید.
مراحل فروش شما باید منعکس کننده و حامی فرآیند خرید مشتریان شما باشد. هم چنین، باید به نیروهای فروش شما کمک کند متوجه شوند هر یک از سرنخ ها در هر لحظه به چه چیزی احتیاج دارند. با توجه به این دیدگاه در تعریف تخصصی تر خواهیم داشت که: فرآیند فروش B2B به سازمانها این امکان را میدهد که مزیتهای رقابتی خود را تقویت کنند و به سرعت به نیازهای مشتریان پاسخ دهند.
در تعریف مفهوم فروش داریم که: فرآیندهای فروش بهطور خاص برای همراستایی با فرآیند خرید مشتریان طراحی شده است و به سازمانها کمک میکند تا تصمیمگیریهای کلیدی را با دقت بیشتری انجام دهند و نتایج بهتری را در کسبوکار خود مشاهده کنند.
مراحل کلیدی در فرآیند فروش B2B
در فروش B2B که با فرآیند خرید طولانی و وجود ذینفعان متعدد در سمت مشتری مواجه هستیم، مؤثرترین رویکرد برای تعریف مراحل فرآیند فروش، همراستا کردن آنها با مراحل کلیدی فرآیند تصمیمگیری مشتریان است.
در یک فروش پیچیده، این مراحل تصمیم گیری کلیدی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ناآگاه: این معادل مرحله ی سرنخ یابی شماست. یعنی خریدار احتمالی هنوز برای مسائلی که شما هدف قرار می دهید اهمیت خاصی قائل نیست. حداقل در ظاهر.
- تحقیق: چیزی اتفاق افتاده که سرنخ فروش شما به یک مشکل بالقوه پی برده است، و شروع به تحقیق در مورد راه حل های احتمالی ست. هم چنین، در حال بررسی گزینه های خود و تصمیم گیری در مورد استفاده از یک راه حل بوده، و می خواهد مطمئن شود که آیا لزومی دارد برای حل این مشکل وقت و هزینه صرف کند یا خیر.
- تعریف: سرنخ به این نتیجه رسیده که باید در خصوص حل مشکل کاری انجام دهد. در این مرحله، سازمان سرنخ مشغول تصمیم گیری در مورد معیار ها و کسانی ست که باید در تصمیم گیری خرید دخیل باشند.
- انتخاب: تیم تصمیم گیری که در مرحله ی پیش مشخص شد، چند گزینه ی منتخب داشته و در حال بررسی آنهاست. اگر تصمیم خرید قطعی شود، احتمالا از یکی از گزینه های این لیست انتخاب خواهد شد. این لیست پس از تحقیق و تعریف مسئله و تصمیم گیرندگان به دست آمده، و گزینه های آن فروشندگانی هستند که در تحقیق اولیه شرایط و راه حل های مناسبی داشته اند.
- مذاکره: این مذاکره هم با فروشندگان لیست مرحله ی پیشین، و هم به صورت داخلی در سازمان سرنخ انجام می شود. پاسخ هایی که هر سازمان فروشنده به سوالات سرنخ می دهد و میزان تناسب راه حل ارائه شده با مشکل موجود در نهایی شدن تصمیم در این مرحله بسیار تعیین کننده است. تمام نکات فروش و هرآنچه که نیروهای فروش برای نشان دادن ارزش محصول به مشتری یاد می گیرند، در این مرحله کاربرد دارد.
- تایید: خرید محصول، پیش از درخواست برای فاکتور به تایید داخل سازمانی نیاز دارد. این زمانی ست که نیروهای فروش منتظر تصمیم نهایی خرید از جانب مشتری هستند.
در ادامه به تعریف مراحل فرآیند فروش سازمانی به صورت مفصل میپردازیم:
اولین مرحله در فرآیند فروش B2B، پیدا کردن سرنخ (Lead Generation) است. سرنخها به مشتریان بالقوهای گفته میشود که به خدمات یا محصولات سازمان علاقهمند هستند و میتوانند به مشتریان واقعی تبدیل شوند. برای پیدا کردن سرنخهای جدید، میتوان از استراتژیهای مختلفی استفاده کرد، از جمله تبلیغات دیجیتال مانند Google Ads و LinkedIn Ads، برگزاری وبینارها و رویدادهای تخصصی، و تولید محتوای با ارزش که مخاطبان هدف را جذب کند.
پس از جذب سرنخها، مرحله بعدی ارزیابی کیفی سرنخ (Lead Qualification) است. در این مرحله، معیارهایی مانند پتانسیل مالی، نیازها و مشکلات مشتری و زمانبندی خرید بررسی میشود. نرمافزارهای CRM مانند ParsVt در این مرحله نقش مهمی دارند و به سازمانها کمک میکنند تا سرنخها را بهطور مؤثری ارزیابی کرده و اطلاعات لازم برای تصمیمگیریهای دقیقتر را فراهم کنند.
بعد از ارزیابی سرنخها، نوبت به ارائه (Presentation) میرسد. در این مرحله، سازمان باید برای ارائه حرفهای آماده شود و پیشنهادات شخصیسازی شدهای را برای مخاطبان B2B ارائه دهد. این شامل تحلیل نیازهای مشتری، ارائه پیشنهادات مناسب، و استفاده از نمونههای واقعی برای نشان دادن نحوه موفقیت در حل مشکلات مشابه است.
یکی از چالشهای مهم در فرآیند فروش B2B، پاسخ به مخالفتها (Handling Objections) است. در این مرحله، سازمان باید دلایل مخالفت مشتریان را شناسایی کرده و با ارائه راهحلهای مناسب و مؤثر به این اعتراضات پاسخ دهد. تکنیکهای مؤثری مانند بازخورد مثبت و پیشنهادات اضافی میتواند به غلبه بر مخالفتها کمک کند.
در مرحله بعدی، بستن قرارداد (Closing the Deal) قرار دارد. در این مرحله، سازمان باید قیمت نهایی و شرایط قرارداد را تعیین کرده و مستندات لازم را تهیه و امضا کند. نکات کلیدی در مذاکرات نهایی شامل برقراری شفافیت و تأکید بر مزایای نهایی است که مشتری از خرید خواهد برد.
پس از نهاییسازی قرارداد، مرحله حفظ ارتباط با مشتری (Post-Sale Relationship) آغاز میشود. در این مرحله، ارائه خدمات پس از فروش و مراقبت مستمر از مشتریان اهمیت زیادی دارد. سازمانها باید به شناسایی و ارائه فرصتهای فروش اضافی پرداخته و برنامههای وفاداری را برای تشویق مشتریان به تکرار خرید طراحی کنند. جمعآوری بازخورد مشتریان و بهبود مستمر خدمات و محصولات نیز نقش مهمی در این مرحله دارد.
همواره باید به یاد داشته باشید که قیف فروش شما با مراحل فروش یا همان فرآیند فروش سازمانیتان متفاوت است. بنابراین توصیه میشود با قیف فروش و لوله فروش نیز آشنایی لازم را کسب کنید تا بهترین تسلط را بر فروش کسب و کار خود داشته باشید.
ابزارها و نرمافزارهای پشتیبان در فرآیند فروش B2B
برای بهینهسازی فرآیند فروش B2B، استفاده از ابزارها و نرمافزارهای مناسب ضروری است. یکی از ابزارهای کلیدی، سیستم CRM است که میتواند به بهبود مدیریت سرنخها، تحلیل دادهها و اتوماسیون فرآیندها کمک کند. نرمافزار CRM پیشرفته مانند ParsVt میتواند به سازمانها کمک کند تا بهطور مؤثری مدیریت کنند، دادهها را تحلیل کنند و فروشهای بیشتری را به دست آورند.
همچنین، ابزارهای تحلیل دادهها و مدیریت سرنخها میتوانند به سازمانها کمک کنند تا اطلاعات دقیقتری درباره سرنخها و روند فروش به دست آورند و بهبودهای لازم را اعمال کنند. استفاده از اتوماسیون در مدیریت فروش نیز میتواند به کاهش بار کاری تیم فروش و افزایش دقت و سرعت عملیات کمک کند.
استراتژیهای موفقیت در فروش B2B
برای دستیابی به موفقیت در فرآیند فروش B2B، ایجاد هماهنگی و همراستایی بین تیم فروش و استراتژی کلی سازمان از اهمیت زیادی برخوردار است. علاوه بر این، تمرکز بر ایجاد و توسعه روابط بلندمدت با مشتریان و استفاده از دادهها و تحلیلها برای بهبود فرآیند فروش میتواند به موفقیتهای بیشتر و نتایج بهتر منجر شود.
چالشها و فرصتهای فرآیند فروش B2B
طبق تفاوت های کسب و کار B2C با B2B خواهیم داشت که فرآیند فروش B2B (Business-to-Business) با چالشها و فرصتهای خاصی همراه است که به واسطهی پیچیدگیهای بیشتر نسبت به فروش B2C (Business-to-Consumer) ایجاد میشود. در ادامه، به بررسی برخی از مهمترین چالشها و فرصتهای فرآیند فروش B2B میپردازم:
1- چرخه فروش طولانیتر
در فروش B2B، تصمیمگیریهای خرید اغلب نیازمند مشارکت چندین فرد یا تیم در سازمان مشتری است. این موضوع میتواند منجر به طولانیتر شدن چرخه فروش شود. در نتیجه: طولانی شدن زمان فروش ممکن است هزینههای فروش و میزان کارهای اجرایی مورد نیاز را افزایش دهد.
2- پیچیدگی در تصمیمگیری
در بسیاری از موارد، خریدهای B2B شامل قراردادهای پیچیده، مذاکرههای پیچیده و تعامل با واحدهای مختلف سازمانی است. در نتیجه: این موضوع میتواند فرآیند فروش را پیچیدهتر و نیازمند مهارتهای مذاکره و مدیریت ارتباطات پیشرفتهتر کند.
3- رقابت بالا
بازار B2B معمولاً رقابتی است و شرکتها باید با رقبای زیادی در سطح ملی و بینالمللی رقابت کنند. در نتیجه: شرکتها باید ارزش پیشنهادی خود را به وضوح تعریف کنند و بهطور مداوم برتریهای خود را نسبت به رقبا نشان دهند.
4- نیاز به شخصیسازی بالا
مشتریان B2B معمولاً نیازهای خاص خود را دارند و انتظار دارند که راهحلهای فروش برای آنها به صورت ویژهای شخصیسازی شود. در نتیجه: این امر نیازمند انعطافپذیری در محصول و خدمات و همچنین توانایی درک عمیق نیازهای مشتریان است.
5- روابط بلندمدت
در B2B، اگرچه فرآیند فروش طولانی است، اما روابطی که ایجاد میشوند معمولاً بلندمدت و پایدار هستند. در نتیجه: این میتواند منجر به تکرار فروش، افزایش وفاداری مشتری و فرصتهای بیشتر برای فروشهای متقابل (cross-selling) و فروش بیشتر (upselling) شود.
6- مشتریان با ارزشتر
قراردادهای B2B معمولاً به دلیل مقیاس بزرگتر و حجم معاملات بالاتر، از ارزش بیشتری برخوردار هستند. در نتیجه: این باعث میشود که هر مشتری از نظر درآمد و سودآوری بالقوه، ارزش بسیار بالایی داشته باشد.
7- نوآوری و توسعه محصول
همکاری نزدیک با مشتریان B2B میتواند به نوآوری و توسعه محصولاتی منجر شود که نیازهای دقیق بازار را برآورده میکنند. در نتیجه: این نوآوریها میتوانند مزیت رقابتی بلندمدتی را برای شرکت فراهم کنند.
8- بازاریابی هدفمند
در فروش B2B، معمولاً با استفاده از دادههای دقیق و شناخت انواع بازاریابی میتوان بازاریابی هدفمندتری انجام داد. در نتیجه: این امکان میدهد که پیامهای بازاریابی به صورت دقیقتر به دست مشتریان بالقوهای برسد که احتمال خرید بالاتری دارند.
به طور کلی فرآیند فروش B2B همواره با چالشهایی مانند پیچیدگیها، طولانی بودن چرخه فروش و نیاز به شخصیسازی همراه است، اما در عین حال فرصتهای بسیاری نیز برای ایجاد روابط بلندمدت، کسب مشتریان با ارزش و نوآوری در محصولات و خدمات وجود دارد.
برای موفقیت در این حوزه، شرکتها باید توانایی تطبیق با نیازهای متغیر مشتریان و استفاده از دادهها برای ایجاد استراتژیهای فروش و بازاریابی هدفمند را داشته باشند.
نتیجهگیری و توصیههای نهایی پارس ویتایگر
فرآیند فروش B2B یکی از اجزای کلیدی در موفقیت سازمانها و افزایش فروش است. با پیادهسازی مراحل و استراتژیهای مناسب، سازمانها میتوانند بهطور مؤثری سرنخها را به مشتریان واقعی تبدیل کرده و روابط بلندمدت و سودآوری را ایجاد کنند. استفاده از ابزارهای مدرن و تحلیلهای دقیق نیز میتواند به بهبود مستمر و افزایش کارایی در فرآیند فروش کمک کند.
برای بهینهسازی فرآیند فروش B2B خود و دستیابی به نتایج بهتر، پیشنهاد میکنیم از نرمافزار مدیریت ارتباط با مشتری پیشرفته، مانند ParsVt استفاده کنید. این نرمافزار میتواند به شما کمک کند تا بهطور مؤثری مدیریت کنید، دادهها را تحلیل کنید و فروشهای بیشتری را به دست آورید.
برای مشاوره و اطلاعات بیشتر درباره نرمافزار CRM پارس ویتایگر و نحوه بهینهسازی فرآیند فروش خود، با ما تماس بگیرید و از مشاوره تخصصی بهرهمند شوید. مشاوران ما در زمینه خرید crm راهنمای شما هستند.
مطالب خوبی منتشر می کنید. ممنون
سلام وقتتون بخیر! مرسی از مقاله خوبتون. یه سوال داشتم: چطور میتونم بفهمم که توی فرآیند فروش B2B چقدر سود کردم و بازگشت سرمایه رو اندازهگیری کنم؟
سلام و عرض ادب!
خوشحالم که از مقاله خوشتون اومده. سوال خیلی خوبی پرسیدید. اندازهگیری سود و بازگشت سرمایه در فرآیند فروش B2B یکی از مهمترین بخشهای مدیریت کسبوکار هست.
برای اینکه بتونید سود و بازگشت سرمایه رو در فروش B2B اندازهگیری کنید، به اطلاعات زیر نیاز دارید:
• هزینههای ثابت: این هزینهها شامل اجاره، حقوق پرسنل، هزینههای بازاریابی و تبلیغات، هزینههای اداری و … میشه.
• هزینههای متغیر: این هزینهها به میزان فروش شما بستگی داره و شامل هزینه تولید محصول یا ارائه خدمات، هزینههای فروش، هزینههای حمل و نقل و … میشه.
• درآمد: مجموع پولی که از فروش محصولات یا خدماتتون به دست میآورید.
فرمول محاسبه سود:
سود = درآمد – (هزینههای ثابت + هزینههای متغیر)
فرمول محاسبه بازگشت سرمایه (ROI):
ROI = (سود / سرمایهگذاری اولیه) * 100